

فلسفه
برای
همه
| پاییز
مدرس
فلسفه برای همه | پاییز
آنلاین با امکان دسترسی به فایل ضبط شده جلسات
شرح درس
انسان امروز، خوب یا بد، در هوای مدرن تنفس میکند. اما عناصر اصلیِ آنچه "مدرن" خوانده میشود، کداماند؟ آیا مدرنیته جهانی بهکلی واگرا نسبت به جهان پیشامدرن است، یا باید آن را ادامۀ منطقی و طبیعی «سنت»ی دانست که رو به پیشرفت داشته است؟ آیا آنچنانکه گاه گفته شده است، انسان روزگار رنسانس ناگهان روی از "سنتِ دینی" برگرداند و به اصطلاح از خرافاتِ پیشامدرن گذر کرد و در پرتوِ انوار خورشید علم جدید با حقایق عالم مواجه شد و به رستگاریِ این جهانی دست یافت، یا نه، سیر از سنت به مدرنیته روندی تدریجی و پیچیدهتر داشته است؟
آگاهی از تلاشهای فکری دگراندیشانی مانند کوپرنیک، گالیله و نیوتن، و دیگرانی کمتر مشهور مانند هاروی و بویل، در پی افکندنِ علم جدید، چه بصیرتی به شهروند پرسشگر دنیای امروز میدهد؟ اطلاع از دیدگاههای فلسفیِ لاک، اسپینوزا، هیوم، کانت، ولتر، منتسکیو و استیورات میل چه تأثیری در درک ما از امر سیاسی، حقوق بشر، دولت مدرن و مقتضیات حق و مسئولیت "شهروند" جهان جدید دارد؟ آیا این درک جدید میتواند در ایفای نقشِ شهروند جهان امروز برای رقم زدنِ زندگی اجتماعی بهتر سهمی داشته باشد؟
در این دوره با مرور تحولات فکری طی قرون: ۱۶، ۱۷، ۱۸ تا اوایل قرن ۱۹، با جریانهای اصلیِ فلسفۀ مدرن، از جریان عقلگرایی و تجربهگرایی، تا روشنگری و رمانتیسم اروپایی آشنا میشویم.
در این دوره تلاش بر این است که به زبانی ساده و قابل دریافت برای علاقهمندان غیرمتخصصِ فلسفه، نکاتی در مبانی فلسفیِ علم جدید، اندیشۀ سیاسی، و حتی تفکر دینی مدرن در میان نهاده شود.
(اطلاعات بیشتر و جزییات جلسات در انتهای همین برگه)
--------------
درباره مدرس:
اردشیر منصوری، مدرس فلسفه و ادبیات؛ دانشآموختۀ فلسفۀ علم از دانشگاه صنعتی شریف، و عضو هیأت مدیرۀ انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری است. او سابقه تدریس در دانشگاهها و مؤسسههای آموزشی گوناگونی از جمله «هنرستان» دارد.
جلسات
چهار جلسه به شرح زیر:
جلسه اول
مبانی فلسفیِ نجوم و فیزیک جدید
در این جلسه بیشتر بر تحولات نجوم و مبانی علم مکانیک جدید متمرکز خواهیم شد. همچنین اشاراتی به تحول کیمیاگری، طب و علمالابدان خواهیم داشت. اجمالاً درخواهیم یافت که چه عرقریزانی در کار بوده ت...
جلسه دوم
جنبش اصلاح دینی
در این جلسه با جنبش مشهور به "پروتستانیسم" آشنا خواهیم شد. خواهیم دید که چرا مارتین لوتر علیه آموزههای کلیسای کاتولیک قیام کرد و آنچه خود در این مبارزه ایجاد کرد چه بود. همچنین خواهیم دید ل...
جلسه سوم
اندیشۀ سیاسی مدرن
تاریخ اجتماعی انسان سرشار از انواع جنگ و خشونت است. مناسبات قدرتی که پشت این جنگها جاری بوده است ریشه در درک و تلقی نسبت به ماهیت انسان و حقوق افراد انسانی دارد. حکومت و نهاد "دولت" ساخته ش...
جلسه چهارم
هستیشناسی و معرفتشناسی مدرن
در آموزشهای رسمی فلسفه با نگاه تاریخی، غالباً این مبحث (هستیشناسی و معرفتشناسی) بر مباحث پیشین (علم، دین، سیاست مدرن) مقدم داشته میشود، اما در این دوره این بحث در پایان جای یافته است. گ...