

ویس
و رامین؛
عشق
و قدرت
مدرس
ویس و رامین؛ عشق و قدرت
آنلاین با امکان دسترسی به فایل ضبط شده جلسات
شرح درس
بگفتم کاین حدیثی سخت نیکوست
درین کشور، همه کس داردش دوست
منظومۀ «ویس و رامین» یکی از کهنترین و در عین حال متفاوت ترین عاشقانههای ادب فارسی است. روایتی است که گرچه در دل ساختار قدرت شکل گرفته و در بافتار آن آیین، تاریخ و اسطوره در هم تنیده و از جنبه های گوناگونی قابل بررسی و بازخوانی است، به دلایل گوناگون، نسبت به سایر متون کلاسیک فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این دوره تلاشی است برای بازخوانی این متن کلاسیک و بررسی مفاهیم سیاسی، فرهنگی، دینی و اخلاقی، همراه با بررسی روایی و واژگانی آن؛ و به عبارت سادهتر، سفری است به دل یکی از نخستین عاشقانههای ایرانی و واکاوی آن از منظر انسان معاصر.
در هر جلسه، بخشهایی از متن در پیوند با لایههای معنایی آن تحلیل خواهد شد: از محدودۀ اختیارات زنان و مردان و سنت ازدواج با خویشاوندان در ایران باستان، تا اهمیت سوگند و جلوههای آیین مزدیسنا در آن. همچنین، در یکی از جلسات، این متن را با دو نمونۀ دیگر از عاشقانههای کهن ایرانی و غربی مقایسه خواهیم کرد تا زمینهای برای بررسی عناصر بینافرهنگی و بینامتنی آن فراهم آید.
در نهایت نیز نگاهی انتقادی به راهیابی فرهنگ ایران پس از اسلام در این متن خواهیم داشت و خواهیم گفت که چگونه عناصر اسلامی-اخلاقی راه خویش را به روایتی عاشقانه از دورۀ اشکانی باز کرده است.
(زمان و اطلاعات بیشتر درباره جلسات در انتهای همین برگه)
_________________________________________________________
درباره مدرس:
نغمه دادور، دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشگر و مدرس حوزه ادبیات کلاسیک و زبان فارسی است. وی سابقه تدریس در دانشگاههای مختلف از جمله دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه صنعتی اصفهان را دارد و بهویژه در آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان فعال بوده است. زمینههای پژوهشی او شامل مطالعات شاهنامه، بررسی ساختارشناسانۀ متون کلاسیک، و نقد ادبی است و آثاری در قالب کتاب، مقاله و سخنرانی در همایشهای علمی از او منتشر شده است. وی همچنین در تدوین و ارائۀ کارگاههای آموزشی ادبی، فعالیتهای فرهنگی، داوریهای علمی، و نیز در حوزۀ داستاننویسی حضوری پویا داشته است.
جلسات
شش جلسه به شرح زیر:
جلسه اول
سرزمینِ عشق
در این جلسه، موقعیت جغرافیایی، تاریخی و سیاسی داستان را بررسی میکنیم. با شناخت ساختار قدرت در دورهی اشکانی و زمینههای فرهنگی آن، زمینهای برای درک روایت شکل میگیرد. آشنایی با جهان داستان...
جلسه دوم
پیوندهای خونی و دلدادگی
در این جلسه به سنت «خویدوده» در ایران باستان میپردازیم؛ رسمی که در دل روایت حضوری پُررنگ دارد. میکوشیم مرز میان رسم، مصلحت و اخلاق را در داستان بشکافیم و نگاه امروزیمان را در برابر این رس...
جلسه سوم
ویس، بازتاب زن ایرانی_اشکانی
شخصیت ویس نه همچون بانویی منزوی، که زنی فعال و تصمیمگیرنده تصویر میشود. در این جلسه نقش ویس، انتخابهایش و موقعیت او در مقایسه با برخی از دیگر زنان ادبیات کلاسیک مرور میگردد.
جلسه چهارم
عشق در آیینه آیین زرتشتی
با بررسی ردپای آیین مزدیسنا و مفاهیم دینی در متن، نقش جهانبینی زرتشتی را در ساختار داستان تحلیل میکنیم. آیا منظومه بازتابدهنده دین است، یا از آن فاصله میگیرد؟ نسبت دین و عشق در این جهان...
جلسه پنجم
از ویس تا ایزوت
در این بخش، با نگاهی تطبیقی منظومهی ایرانی را با یکی از عاشقانههای مشهور غربی میسنجیم. تجربهی عشق، تقدیر و جامعه چگونه در این دو فرهنگ نمود یافته است؟
جلسه ششم
رویارویی دین و اخلاق با ویس و رامین
در این جلسه، پس از مرور مباحث پیشین، بررسی میکنیم که چگونه آموزههای اسلامی در فهم و تفسیر ویس و رامین تأثیر گذاشتهاند. این تأثیرات چه اثری بر برداشت اخلاقی از این روایت داشته است؟