

ویس
و رامین؛
عشق
و قدرت
مدرس
ویس و رامین؛ عشق و قدرت
آنلاین با امکان دسترسی به فایل ضبط شده جلسات
شرح درس
بگفتم کاین حدیثی سخت نیکوست
درین کشور، همه کس داردش دوست
منظومۀ «ویس و رامین» یکی از کهنترین و در عین حال متفاوت ترین عاشقانههای ادب فارسی است. روایتی است که گرچه در دل ساختار قدرت شکل گرفته و در بافتار آن آیین، تاریخ و اسطوره در هم تنیده و از جنبه های گوناگونی قابل بررسی و بازخوانی است، به دلایل گوناگون، نسبت به سایر متون کلاسیک فارسی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
این دوره تلاشی است برای بازخوانی این متن کلاسیک و بررسی مفاهیم سیاسی، فرهنگی، دینی و اخلاقی، همراه با بررسی روایی و واژگانی آن؛ و به عبارت سادهتر، سفری است به دل یکی از نخستین عاشقانههای ایرانی و واکاوی آن از منظر انسان معاصر.
در هر جلسه، بخشهایی از متن در پیوند با لایههای معنایی آن تحلیل خواهد شد: از محدودۀ اختیارات زنان و مردان و سنت ازدواج با خویشاوندان در ایران باستان، تا اهمیت سوگند و جلوههای آیین مزدیسنا در آن. همچنین، در یکی از جلسات، این متن را با دو نمونۀ دیگر از عاشقانههای کهن ایرانی و غربی مقایسه خواهیم کرد تا زمینهای برای بررسی عناصر بینافرهنگی و بینامتنی آن فراهم آید.
در نهایت نیز نگاهی انتقادی به راهیابی فرهنگ ایران پس از اسلام در این متن خواهیم داشت و خواهیم گفت که چگونه عناصر اسلامی-اخلاقی راه خویش را به روایتی عاشقانه از دورۀ اشکانی باز کرده است.
(زمان و اطلاعات بیشتر درباره جلسات در انتهای همین برگه)
_________________________________________________________
درباره مدرس:
نغمه دادور، دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه فردوسی مشهد، پژوهشگر و مدرس حوزه ادبیات کلاسیک و زبان فارسی است. وی سابقه تدریس در دانشگاههای مختلف از جمله دانشگاه اصفهان، دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه صنعتی اصفهان را دارد و بهویژه در آموزش زبان فارسی به غیرفارسیزبانان فعال بوده است. زمینههای پژوهشی او شامل مطالعات شاهنامه، بررسی ساختارشناسانۀ متون کلاسیک، و نقد ادبی است و آثاری در قالب کتاب، مقاله و سخنرانی در همایشهای علمی از او منتشر شده است. وی همچنین در تدوین و ارائۀ کارگاههای آموزشی ادبی، فعالیتهای فرهنگی، داوریهای علمی، و نیز در حوزۀ داستاننویسی حضوری پویا داشته است.
جلسات
شش جلسه به شرح زیر:
جلسه اول
سرزمینِ عشق
در این جلسه، موقعیت جغرافیایی، تاریخی و سیاسی داستان را بررسی میکنیم. با شناخت ساختار قدرت در دورهی اشکانی و زمینههای فرهنگی آن، زمینهای برای درک روایت شکل میگیرد. آشنایی با جهان داستان...
جلسه دوم
ویس، بازتاب زن ایرانی_اشکانی
شخصیت ویس نه همچون بانویی منزوی، که زنی فعال و تصمیمگیرنده تصویر میشود. در این جلسه نقش ویس، انتخابهایش و موقعیت او در مقایسه با برخی از دیگر زنان ادبیات کلاسیک مرور میگردد.
جلسه سوم
عشق در آیینه آیین زرتشتی
با بررسی ردپای آیین مزدیسنا و مفاهیم دینی در متن، نقش جهانبینی زرتشتی را در ساختار داستان تحلیل میکنیم. آیا منظومه بازتابدهنده دین است، یا از آن فاصله میگیرد؟ نسبت دین و عشق در این جهان...
جلسه چهارم
پیوندهای خونی و دلدادگی
در این جلسه به سنت «خویدوده» در ایران باستان میپردازیم؛ رسمی که در دل روایت حضوری پُررنگ دارد. میکوشیم مرز میان رسم، مصلحت و اخلاق را در داستان بشکافیم و نگاه امروزیمان را در برابر این رس...
جلسه پنجم
رویارویی دین و اخلاق با ویس و رامین
در این جلسه، پس از مرور مباحث پیشین، بررسی میکنیم که چگونه آموزههای اسلامی در فهم و تفسیر ویس و رامین تأثیر گذاشتهاند. این تأثیرات چه اثری بر برداشت اخلاقی از این روایت داشته است؟
جلسه ششم
از ویس تا ایزوت
در این بخش، با نگاهی تطبیقی منظومهی ایرانی را با یکی از عاشقانههای مشهور غربی میسنجیم. تجربهی عشق، تقدیر و جامعه چگونه در این دو فرهنگ نمود یافته است؟