در دورهٔ تابستانه از مجموعهٔ «فلسفه برای همه»، با نگاهی انتقادی و کاربردی، به بررسی نسبت دین و فلسفه در قرون وسطی می‌پردازیم:

آیا می‌توان با اصطلاحاتی چون «فلسفهٔ مسیحی» یا «فلسفهٔ اسلامی» همدل بود؟

فلسفه‌ورزی در این عصر چه نقشی در تکوین عقلانیت جدید غربی ایفا کرد؟

آیا رنسانس، گسستی کامل از قرون وسطی بود یا تداوم و دگرگونی آن؟

در این دوره، ضمن مرور اندیشه‌های متفکران برجسته مانند آگوستین، فارابی، ابن‌سینا و آکوئینی، بر بستر تاریخی، فکری و فرهنگی عصر نیز تأمل می‌کنیم و از دریچه‌ای گفت‌وگومحور، اندیشه‌های قرون وسطی را بازخوانی می‌کنیم.

در این مسیر، نخست نقشۀ فکری قرون وسطی را ترسیم خواهیم کرد؛ از تقسیم‌بندی آن به «قرون وسطای متقدم» و «متأخر» گرفته تا مروری کلی بر جریان‌های اصلی فلسفه در سنت‌های مسیحی و اسلامی، و درنگی بر نسبت دین و فلسفه و پرسش از درستی یا نادرستی ترکیب‌هایی چون «فلسفۀ دینی». سپس، به اندیشه‌های آگوستین قدیس می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که چگونه برخی دغدغه‌های بنیادین اندیشه‌ورزان بعدی، مانند مسئلۀ شرّ و باور به خدای مطلق، ریشه در آثار و تأملات او دارد. در جلسۀ بعد، تمرکز بر فیلسوفان مسلمان چون رازی، فارابی و ابن‌سینا خواهد بود و ضمن مرور فلسفه‌ورزی آنان، تأثیرپذیری‌شان از متفکران یونانی و تأثیرگذاری‌شان بر سنت فلسفی غربی در قرون وسطای متأخر و حتی رنسانس را بررسی می‌کنیم. در نهایت، در جلسۀ پایانی این تابستان، مسیر گذار از قرون وسطی به دوران رنسانس را دنبال خواهیم کرد؛ با نگاهی به نقش متفکرانی چون توماس آکوئینی و تحولات فکری، سیاسی و هنری در شهرهایی مانند فلورانس، تا آستانۀ ورود به اندیشه‌هایی چون تفکر ماکیاوللی.

جلسات به‌صورت گفت‌وگومحور همراه با پرسش‌وپاسخ برگزار می‌شود.

خواندن و تحلیل متون فلسفی، همراه با تمرین‌هایی برای پرورش تفکر نقادانه در نظر گرفته شده است.

(اطلاعات بیشتر و جزییات جلسات در انتهای همین برگه)

--------------

درباره مدرس:

اردشیر منصوری، مدرس فلسفه و ادبیات؛ دانش‌آموختۀ فلسفۀ علم از دانشگاه صنعتی شریف، و عضو هیأت مدیرۀ انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری است. او سابقه تدریس در دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزشی گوناگونی از جمله «هنرستان» دارد.